Cerpen Arif Rahman: Takana Wisa

08.19 Zian 0 Comments

Sudah talu minggu ari pina mandung haja, limbah satutumat pina marimis satutumat pina mangaring. Ujar kisah di barita musim nang ada wayah ngini pina kada kakaruan lagi, kada taratur lagi nang namanya musim kamarau atawa musim panghujan.
Sadang lawasnya Hadran duduk taungut sambil basandar di tawing palataran rumah. Kada karasaan talu bungkus ruku nang diisapnya sambil lipus-lipus ngitu parak habis sabukuan, tatinggal lima bilah haja lagi tasisa di dalam bungkus nang bagambar tangkurak. Saban kali Hadran maisap ruku, saban ngitu jua inya kaingatan wan kawan saparjuangan bagawi nang bangaran Ahim.

***

Wayah lagi bagawi haratan rami-raminya mancari kayu ulin di muara sungai Barito, kira-kira dua tahun nang lalu. Hadran wan Ahim ngitu kada kawa dipisahkan tu pang, nang kayak kambar haja lagi ujar kakawalannya nang di mes, ka mana haja baduan, handak makanan haja baimbai,  handak ka pasar haja pasti baimbai jua, apalagi kalau bagawian musti buhannya badua tu  babagi sadikit saurang. Nang itu pang namanya kawan sajati, sakit sama sakit, nyaman sama-sama nyaman. Pernah wayah ngitu Hadran wan Ahim pina basual, tapi talu hari pina baakuran pulang, kada sawat lawas atawa sampai tapandam dalam hati.
“Dran, Hadran...!” ujar Ahim bakiyau pina kauyuhan
“Nangapa, Him?” Hadran sambil lipus-lipus wan ruku  kada baampihan di muntung.
“Sadang sudah kita nah, awakku rasa uyuh banar,” jar Ahim pina hingal-hingal bahinak.
“Damintuah. Ayu ja ikam badahulu. Unda handak manuntungakan ni sadikit  dulu nah,” jar Hadran sambil maingkuti masin sinsu ulahan  Japang.
“Cah …, ikam nih, pina cangkal banar bagawi. Mun nangkaya ngitu aku naik ae badahulu, sualnya awakku pina rasa kada nyaman nah.”
“Ayuha, saparapat jam lagi nah. Kaina Unda ampih ae jua. Tanggung banar nah.”
Imbah disahuti Hadran ngitu, balalu Ahim  bulik manuju mes nang baandak di muara hilir, kira-kira daduaratus meter dari gawianya. Ahim pina kada kakaruan rasa lagi, awak nang gagah wan kuat rajin maangkat batang balalu pina baluyu, bajalannya haja gin kaina pina tahiring kakiwa kaina tahiring kakanan, mirip kayak bidawang bajalan di tanah. Baya talu langkah di muara lawang mes, kepala Ahim parasanya pina taputar, matanya kaina tatangkup kaina tabincalak. Bagagas Ahim marabahkan awak inya nang pina ladar ngitu, imbah tu kadap panjanaknya sa alaman.

***

Ari pina limpat batangahari, sinar matahari nang rajin manyangat salau-salau pina bamuram, angin tadas bagirap-girap manunjul di sasala rarapunan. Tamandak Hadran kaingatan wan kawannya Ahim nang sudah badahulu bulik ka mes. Diitihinya jam  nang ada di tangan kiwa sudah baandak pukul talu lewat saparampat.
“Cah …, kada kaingatan Unda sudah limpat ari,” ujar Hadran manggarutu saurangan.
“Ai …, kayapa jualah Ahim?” Hadran baganangan. Badadas Hadran mambuati pakakas tali manali ka dalam tas nang bawarna hijau. Masin sinsu nang bamirik Japang dimatiinya, kada katinggalan wadah eskan gin jua bakas minuman banyu putih dibuatnya jua. Balalu sigap batis Hadran balinggang hancap bulik dari gawian lancit ka mes handak mandatangi Ahim nang sudah lawas  badahulu. Pas di palingkungan parak mes, tamandak  Hadran kaingatan bahwa Ahim  kada tapi nyaman awak, balalui Hadran manukarakan ubat parasitamul di warung gasan Ahim..
Sampai di hadapan mes, lawang pina satangah babukaan.
“Him...! Ahim...!” ujar Hadran. Sampai talu kali Hadran mangiyau tatap haja kadada sasahutannya dari dalam.
“Ai..., ajin nih taguring bisa Ahim,” ujar Hadran dalam hati. Dilihatnya ae sudah si Ahim barabah, kada handak jua inya mahaur Ahim kalu pina kauyuhan. Babaya Hadran baganti baju tadangar suara Ahim pina kada kakaruan
“Uma...! Abah …!” ujar Ahim maigau
“Akayah ! Kanapa, Him?” Hadran takajut. Ditapak-tapaknya awak Ahim sampai Ahim tabangun.
“Uma, Him, panasnya awak Nyawa. Kanapa pina maigau?”
“Kada tau jua nah aku, Dran ae. Bisa kada panjang lagi kalu umurku,” ujar Ahim pina mangaradau.
“Ui …, baingat-ingat, Sanak. Jangan pina mambuang parangai ha.” Hadran pina manyariki. “Ayuha... isuk kita bulikan haja sudah. Kita batatamba gin ka wadah Mama Enong. Ujar, sidin tu harat banar, tapi minumi dahulu ubat paracitamul samantara.”
“Ayuha, tasarah ikam ja, Dran ae,” jar Ahim pina pasrah

***

Baisukan ari, langit pina tarang. Matahari pina satangah salau-salau, galumbang banyu pina dadarasan. Suara  masin sabura pina panyaringnya, kada kalah jua suara acil-acil di jukung pina rami bajualan bapandiran batawaran haraga. Tamandak kalutuk nang mambawa Hadran wan Ahim lacit  di muara Kuin Carucuk. Ahim nang awaknya sudah dibungkus wan jakit tabal masih haja pina  mariap dinging.
“Alhamdulillah, sampai jua kita, Him ae. Kita langsung haja gin sudah ka rumah Mama Enong. Rumah sidin parak masigid Kanas situ,” jar Hadran sambil maingkuti tas ransil Ahim
Ahim kada tapi banyak bapandir. Parasanya awaknya samakin ari pina samakin bauyuh. Makan aja pina kada tapi mau lagi.  Kada saapa timbul si Ahim bapandir saurangan.
“Panjang juakah umurku, uyuh banar sudah aku, Dran ae”.
“ Ai …, jangan nang kayangitu bapandir. Ingat anak wan bini, Him ae,” ujar Hadran manyahuti pulang. “Ayu ja,  pukuknya kita batatamba dulu, jangan bapikiran pina kada kakaruan ha!”
Sudah tajajak di muara kuin, balalu Hadran bahancap mangiyau beca nang batinggir di palingkungan parkiran. Badadas buhannya badua ngitu babuat, kira-kira talu kilo jarak rumah Mama Enong dari tarminal taksi kalutuk. Kada saapa, lacit jua buhannya badua ngitu di rumah Mama Enong nang baandak di Kampung Alalak parak masigit Kanas. Urang di kampung ngitu, dari ujung ka ujung siapa nang kada tau lawan Mama Enong, ujar urang. Sidin tu harat banar manambai wan sakti-saktinya ha pulang. Ada dahulu urang bakas kacilakaan batisnya patah. Ujar duktur, batisnya itu harus diamputasi kada kawa lagi diubati. Pas dibawa ka wadah Mama Enong alhamdulillah sambuh wan ampih sabakasan langsung situ sini kawa bajalan.
Di palataran rumah Mama Enong, pina hibak urang batungguan mahadang antrian handak batatamba jua. Ada nang handak baurut, ada jua urang nang tangannya patah, macam-macam ae. Kira-kira dua jam mahadangi, balalu giliran Ahim.
“Masuk ha,” ujar Mama Enong
Balalu masuk Hadran wan Ahim langsung baduduk di tangah rumah. Muntung Mama Enong kada sing ampihan pina kacakup-kacakupan manginang, nang kayak mamakan gulaan saking pina kanyamanan, kalau dijanaki bujur-bujur umur sidin tu tih,  bisa kitaran 60 tahun kalu lah.
“Garingkah ikam, Nang?” ujar Mama Enong sambil manjanaki Ahim
“Inggih, Cil ae,” jar Ahim manyahuti
“Ikam tu takana ampun urang pang kalu aku lihat. Mata ikam tu pina manguning. Muha ikam pina pucat jua. Kalu ujar urang kampung tu namanya wisa, tapi kalau ujar duktur disambatnya panyakit liper ae. Kayaknya ikam nih sudah lawas takana, tapi ikam tahani tarus,” ujar Mama Enong.
“Kawalah, Cil, ditambai kawan ulun nih,” jar Hadran pulang manyahuti
“Kawa haja pang, tapi kita tatap ae basarah diri wan ampun-Nya. Batawakal ae,” jar Mama Enong pina malamahi.
“Mun kayaitu nangapa ulun siapkan, Cil?” jar Ahim pulang
“Ayuha, ikam langsung kumandii haja. Sualnya kalu aku lihat wisa nang ada di awak ikam tu sudah masuk satu jari pina dalam banar.”
Balalu Mama Enong manyiapkan pakakas gasan mandi wisa. Kambang tujuh rupa dibuat sidin kadalam tajau nang baisi banyu. Kada katinggalan minyak harum malaikat subuh dicampurkan sidin jua. Sagala doa mandoa dibacakan wan ditiupi sidin di dalam tajau nang baisi banyu ngitu.
“Sini, Nang !” ujar Mama Enong mangiyau Ahim.
Balalu Ahim baparak manuju padapuran rumah Mama Enong. Tinggal batapihan haja lagi. Awaknya dahulu pina lamak, wayah ini pina bakurus banar. Muhanya pucat nang kayak kahabisan darah. Bajalan haja pina singgang.
“Baduduk hadap kiblat ikam,” Mama Enong manyuruh Ahim. 
“Ambilkan pang Nang kain kuning ngitu,” ujar Mama Enong pulang manyuruh Hadran.
Ditukupi sidin awak Ahim sabukuan pakai kain kuning. Sagala doa mandoa dibacakan sidin. Ditiupi sidin di bumbunan kapala Ahim.
“Umpati nang aku baca ngini, Nang lah !” ujar Mama Enong sambil ma ingkuti gayung nang baiisi banyu.
“Bismillahirrahmannirrohim.”
“Assyhadu Allah Illaaha Illallah, Waas Hadu Anna Muhammadurrasulillah...!”
“Misinya Allah, Misinya Muhammad, Misinya baginda Rasulullah, jaya jingga zat dagingnya sumsung tulang, hilangkan samunyaan panyakit nang ada di diri urang ngini. Barkat Laillaha Ilallah Muhammadurrasulillah …!” ujar Mama Enong sambil mangubui banyu di awak Ahim
Di higa palidangan Hadran manjanaki banar wan kawannya Ahim nang dimandii Mama Enong. Ada pang kira-kira saparapat jam Ahim dikubui Mama Enong, maka, pina kaciuman banar bau  minyak harum malaikat subuh wan kambang tujuh rupa ha pulang.
“Ayuha, Nang ae. Baikhtiar ae kita sudah. Nangapa pang, panyakit ngini datangnya dari Allah Taala jua. Munnya kita baingat Insya Allah nyaman haja kita. Nang panting, ikam ae lagi bakuat-kuat samangat diri, urang kana wisa ngini, umumnya samangat hidupnya nang dihantamnya. Kalu ikam kadada lagi samangat hidup bamagin baharat panyakit wisa ngini, Ayuha …,  mudahan lakas sambuh haja ikam, Nang ae. Jangan kada ingat minumi banyu ngini. Habis tu ditampungasi ka muha, sambil dibacakan shalawat,” ujar Mama Enong sambil mamadahi.
Ahim pina baunggut-unggut aja, sambil mandangarakan papadahan Mama Enong. Balalu buhannya badua tu bulikan ka rumah masing-masing.

***

Ari sasagin mangadap, bulan sasagin batinggi. Angin pina dibur-dibur maranjahi puhun mangga, suara rintik-rintik hujan pina basasahutan di atas atap. Rasa sadar atawa kada, Hadran dibawai urang nang babaju putih ka dalam ruangan nang kayak mirip panjara. Urang nang babaju putih ngitu parawaknya pina tinggi wan basar-basarnya, maka pina ganas banar, sampai tangan Hadran diingkutinya sing pisitan.
“Duduk ikam di situ,” ujar urang nang babaju pituh ngitu pina manyariki.
“Ai …, ada apa nih?” jar Hadran bingung.
“Pukuknya ikam hari ini jua dieksikusi mati,” ujar urang babaju putih ngitu.
“Apa salah Unda?” ujar Hadran pina takutan.
Kada manyahuti urang nang babaju putih ngitu. Muhanya pina ganas. Parawakannya tinggi basar sambil mancilingi Hadran, sambil bakacak pinggang ha. Kada sawat lawas tadangar suara urang nang kada dikenalnya jua ulih Hadran. Urang ngitu parawakannya mirip kayak kawannya Ahim tapi lain Ahim jua, sambil bapandir.
“Jangan takutan, Wal ae ! Hukuman mati ini sakitnya satumat haja. Aku gin dihukum mati jua ulih inya tuh,” ujar urang nang mirip Ahim.
“Unda kada kayak, Nyawa! Unda masih bisi anak, bini wan kuitan,” ujar Hadran pina bamamai.
“Ui …, lakasi ! Aku haja gin badahulu nang dieksikusi,” ujar urang nang mirip Ahim ngitu mangiyau urang nang babaju putih.
“Nah, lihati sanaklah ! Aku badahulu nah,” sambil takurihing urang nang mirip Ahim ngitu.
Kada saapa, urang nang babaju putih tinggi wan basar-basarnya maabil suntikan nang baisi ubat pamati. Jarum suntiknya pina kacilangan wan tajam-tajamnya. Balalu disuntik matinya ae urang nang mirip Ahim ngitu di tangan kiwa. Kakira saparampat jam, urang nang mirip kawannya Ahim ngitu langsung kajang-kajang. Kadua matanya langsung tatangkup. Awaknya tabujur kaku kada sing garakkan lagi.
“Kasi …, giliran ikam lagi,” ujar urang nang babaju putih  ngitu manyuruh Hadran.
Apa daya pasrah ae lagi si Hadran. Handak bukah kada kawa lagi inya. Jantung Hadran sing dagupan kancang. Awaknya hibak wan paluh liir saking katakutanan. Apalagi malihat jarum suntik nang pina kacilangan. Urang nang babaju putih ngitu maingkuti pisit tangn Hadran. Babaya handak manyuntik, tadangar suara biniaan  bakuciak bahalulung mulai luar.
“Abahnya...!” langsung sakatika urang nang babaju putih ngitu hilang kada babakas. Kada jadi handak manyuntik.

***

“Astagfirullah !” ujar Hadran tadikir, tacandak bangun.
“Mimipi apa tadi? Mudahan kadapapa,” jar Hadran limpui paluh di awaknya saking tabawa mimpi. Diitihinya jam, sudah  pukul satangah ampat baisukan. Handak guring pulang katiya kada kawa lagi. Dibawainya ae batimpungas  manyika muhanya. Tapi dalam hati Hadran masih kapikiran haja wan mimpinya hanyar-hanyar tadi. Salang saparapat jam tandangar suara handphone babunyi. Diambilnya ae handphone ngitu. Dijanakinya tulisan nang ada di layar nang batulisan nama Masni bininya Ahim.
“Cah, ada apa ni?” ujar Hadran bagaritik dalam hati. Dipiciknya tumbul nang bawarna habang. Didangarkannya suara handphone ngitu di talinga. Tadangar suara binian pina maisak-isak manangis. Hadran pina kutup-kutupan hati. Muha Hadran langsung pina pucat
“Dran …, Dran !Ahim, Dran !Ahim …!?” sambil maisak-isak suara Masni di handphone
“Kanapa Ahim? Kanapa?” jar Hadran pina panasaran
“Ahim maninggal.” Langsung mati handphone situ sini.
Mandangar habar dari Masni bini Ahim, Hadran langsung lamah lintuhut. Muhanya masam pucat, batisnya rasa kada bajajak lagi di lantai, matanya habang, sampai-sampai banyu matanya kada kawa lagi ditahaninya langsung mangalunyur kaluar. Hatinya rasa nang kayak disambar patir. Jantungnya dibur-dibur kada karuan. Sakatika kaingatan inya wan mimpi hanyar-hanyar tadi, jangan-jangan mimpi tadi partanda inya kahilangan kawan akrab nang sudah dianggapnya kayak dangsanak. Taucap ai Hadran sambil taisak-isak “Innalillah Wainnalillahi Rojiun...”

***

Sudah  manyalawi ari Ahim maninggal dunia, pikiran Hadran masih haja kaganangan wan kawan sanasib saparjuagan. Satiap inya duduk kaganangan wan Ahim. Satiap makan ganangan jua wan Ahim. Hati Hadran pina kada karuan rasa, kayak urang ditinggalkan pacar kawin. Gawiannya malamun haja.
“Sudah ha, Abahnya ae. Jangan talalu diganangakan. Amun pian kayaini tarus, timbul pian manggaring jua,” ujar Imah bini Hadran sambil mamadahi
“Aku Umanya ae, kanapakah? Guringku pina kada karuan rasa. Satiap guring tamimpi pina handak di bawai urang tarus, maka awak pina ladar jua, kada tapi samangat ham pulang,” jar Hadran bakisah wan bininya.
“Munnya kaya itu, lakasi Abahnya kita ka wadah Mama Enong, kalu pina pian takana wisa jua. Ujar wisa ni bisa babawaan, Abahnya ae. Apalagi pian akrab banar wan Almarhum.”
Bahancap Hadran wan bininya mandatangi rumah Mama Enong. Kayak biasa, di palataran rumah Mama Enong hibak urang nang mahadang antrian handak batatamba wan sidin. Baduduk ae jua Hadran wan bininya di palataran. Adapang kakira satangah jam mahadangi.
“Assalamu alaikum,” ujar Hadran wan bininya masuk ka dalam rumah Mama Enong
“Waalaikum salam,” manyahut Mama Enong.
“Oh, Ikamkah, Nang? Kayapa kabar? Kayapa kawan ikam sumalam?” jar Mama Enong batakun masih ingat.
“Kawan ulun sumalam maninggal, Cil ae,” jar Hadran.
“Innalillah …!”
“Ulun ni datang ka wadah pian nih, handak batatamba pang nah. Sualnya awak lun ni pina uyuh banar, awak pina ladar. Maka satiap ulun guring tamimpi pina handak di bawai urang tarus, Cil ae,” jar Hadran bakisah.
“Aku malihat ikam nih, taumpat jua pang takana wisa, tapi ikam nih masih hahanyaran haja. Untungnya ikam capat. Lain kayak kawan ikam sumalam sudah lawas, maka kalau sudah lawas nih ngalih tu pang disambuhakan, apalagi samangat handak sambuhnya kadada lagi, bisa mambawa umur tu pang. Ayuha, aku bari banyu haja. Kaina banyu ni ditimungakan, wan kaina ambil tanah di bawah rumahan  nang kada takana sinar matahari. Talu ganggam haja tanahnya. Imbah ngitu tanahnya campur wan banyu timung. Bisa haja kalu batimung?” jar Mama Enong batakun sambil manjalasakan. 
“Inggih. Paham ae lun, Cil ae,” ujar Imah bini Hadran manayahut.
“Amun dalam saminggu ni masih haja lagi awak ikam pina kada karuan rasa, bamandi haja pulang kayak kawan ikam sumalam. Ayuha, mudahan sambuh haja,” jar Mama Enong

***

Ari sasan pina marintik, angin pina dibur-dibur di sasala puhun mangga. Ruku nang tasisa lima bilah ngitu sudah habis kada karasaan, diitihinya habunya sudah hibak di asbak. Tadangar suara babinian mangiyau dari dalam rumah.
“Ui …, Abahnya! Putikakan tapasan, ulun lagi baharaguan nah di dapur.”
Balalu Hadran, mamutiki tapasan nang ada di higa rumah, sambil mambuang bungkus ruku nang bagambar tangkurak ngitu.
“Alhamdulillah ! Allah Taala masih mambari kasampatan aku kasihatan gasan baibadah,” garitik Hadran dalam hati.[]

Batulicin, 23 September 2016


Sumber:
https://pulpenwankertas.blogspot.com/2017/08/takana-wisa.html

0 komentar: